Alimlərdən qorxunc xəbərdarlıq: Dünyanın sonu daha tez gələcək

 

Radboud Universitetinin (Niderland) tədqiqatçılarının yeni hesablamalarına əsasən, kainatın sonu əvvəllər düşünüldüyündən xeyli tez gələcək.

Nüfuzlu "Journal of Cosmology and Astroparticle Physics" jurnalında dərc olunan elmi məqalə bizi kosmosun uzunömürlülüyü ilə bağlı fikirlərimizi yenidən nəzərdən keçirməyə vadar edir.

Qara dəlik üzrə mütəxəssis Heyno Falke, fizik Mixael Vondrak və riyaziyyatçı Valter van Suylek də daxil olmaqla, elmlərarası fənlər qrupu müxtəlif kosmoloji amilləri nəzərə alan mürəkkəb hesablamalar aparıblar. Əldə olunan yeni məlumatlara görə, bütün ulduzların yox olması ilə müşayiət olunan kainatın tam parçalanması 10⁷⁸ ildən sonra baş verəcək.

Bu rəqəm ağlasığmaz dərəcədə böyük görünə bilər: 10 və 78 sıfır, lakin bu əvvəlki hesablamalardan xeyli azdır. 2023-cü ildə eyni elmi qrup dünyanın sonunun 10¹¹⁰⁰ ildən sonra baş verəcəyini proqnozlaşdırmışdı. Bu dərəcədə fərqli düzəliş onunla əlaqədardır ki, yeni modeldə alimlər qara dəliklərin və neytron ulduzların təsirini, həmçinin "Hokinq şüalanması" fenomenini - qara dəliklərin tədricən kütlələrini itirərək elementar hissəciklər buraxması ilə bağlı prosesi nəzərə alıblar.

"Kainatın sonu gözləniləndən çox tez gələcək, lakin xoşbəxtlikdən bu hələ çox uzun vaxt aparacaq", - deyə Heyno Falke tədqiqatın nəticələrini şərh edib.

Hesablamalara görə, mövcudluğunu dayandıran sonuncu kosmik obyektlər Günəşimizə bənzər ulduzların son dərəcə qatı qalıqları olan ağ cırtdanlar olacaq. 10⁷⁸ ildən sonra məhz onların məhv olması kainatın sonuna gətirib çıxaracaq.

Maraqlıdır ki, alimlər ən yaxın kosmik qonşumuzun taleyini də müəyyən ediblər. Yerin təbii peyki olan Ay 10⁹⁰ ildən sonra buxarlanmalıdır - bu, ağ cırtdanların məhv olmasından 12 dəfə daha gecdir və bu onun quruluşunun xüsusiyyətləri və kosmik radiasiya ilə qarşılıqlı əlaqəsi ilə izah olunur.