Durovun həbsi buna görə Rusiyanı çalxalayıb: “Telegram”da görün hansı məlumatlar saxlanılır

Rusiya hakimiyyəti “Telegram”-ın qurucusu Pavel Durovun həbsinə “qeyri-adi qəzəblə” reaksiya verdi, çünki Moskva üçün bu messencer sadəcə bir proqram deyil. Rusiya hərbçiləri və casusları cəbhədə rabitə, eləcə də artilleriya rəhbərliyi, hərəkətlərin koordinasiyası və kəşfiyyat məlumatlarının toplanması üçün ondan asılıdır.

Bu barədə “The Wall Street Journal” yazır.

Rusiya parlamentinin müşaviri və hərbi sənayenin keçmiş yüksək rütbəli rəhbəri Aleksey Roqozin bildirib: “Bir çox insanlar zarafat edir ki, Pavel Durovun həbsi əslində Rusiya silahlı qüvvələrinin əsas siqnalçısının həbsidir”.

Nəşr qeyd edib ki, Rusiyanın Ukraynaya tammiqyaslı hücumunun başlaması ilə Rusiya və Ukrayna hərbçiləri kommersiya platformalarından istifadə etməyə başlayıblar. Ukrayna müdafiəçiləri “Signal” və ya “Discord” kimi Qərb provayderlərindən istifadə etdikləri halda, ruslar “Telegram”-ı seçiblər, çünki o, Moskva ilə yaxşı münasibətləri olan Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində yerləşir. Rus əsgərlərinin fikrincə, bu proqram Qərbin kəşfiyyat siqnallarına qarşı daha “immunitetlidir”.

Roqozin “Telegram”-da yazıb: “Bu nə qədər çılğın səslənsə də, kəşfiyyat məlumatlarının ötürülməsi, artilleriya rəhbərliyi, dron kanallarının yayımı və bir çox başqa şeylər indi çox vaxt “Telegram” vasitəsilə həyata keçirilir”.

WSJ vurğulayıb ki, ruslar “Telegram”-a ya mobil şəbəkələr, ya da əvvəlcə yalnız Ukrayna qoşunları tərəfindən istifadə edilən “Starlink” peyk terminalları vasitəsilə daxil ola bilirlər, lakin indi onu Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərindəki Rusiya bölmələrində də görmək mümkündür.

Bundan əlavə, ruslara pilotsuz uçuş aparatları, gecəgörmə nişangahları, nəqliyyat vasitələri və digər yardımları təmin edən rus könüllüləri demək olar ki, yalnız “Telegram”-dan istifadə edirlər. Nəşr yazır ki, proqram həm də Rusiya Müdafiə Nazirliyi ilə sıx əməkdaşlıq edən rus təbliğatçıları üçün “gəlirli platformaya” çevrilib.

“Durovun saxlanması özlüyündə Rusiyada belə rezonansa səbəb olmazdı, o, faktiki olaraq bu müharibənin əsas xəbərçisi, gizli hərbi şəbəkəyə alternativdir”, - Rusiya dövlət televiziyasının müxbiri və Moskva Şəhər Şurasının sədr müavini Andrey Medvedev qeyd edib.

Eyni zamanda, “Pozıvnoy osetin” “Telegram” kanalını idarə edən rus əsgəri Durovun həbsindən sonra təşvişə düşüb: “Düşmənlərimiz “Telegram”-a sızarsa, işlərimiz bərbad olacaq. Çatlarda şifrələnmiş və şifrələnməmiş çoxlu məlumat var”.

WSJ əlavə edib ki, Rusiya hökuməti 2014-cü ildə sahibkarın Rusiyanı tərk etməsi ilə bağlı şəraiti nəzərə alaraq “Telegram” təsisçisinin Fransada saxlanmasına “gözləniləndən daha çox qəzəblə” reaksiya verib.

“O zaman Durov Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının Moskvaya qarşı Maydan inqilabı ilə əlaqəli qruplardakı ukraynalı istifadəçilər haqqında məlumat vermək tələbini yerinə yetirməmək üçün yaratdığı “VKontakte” sosial şəbəkəsindəki payından imtina etdi. Prezident Viktor Yanukoviçi dəstəklədi”, - materialda xatırladılır.

Rusiyanın xarici kəşfiyyat xidmətinin direktoru Sergey Narışkin qeyd edib ki, Durovun Fransa və digər Qərb hökumətləri ilə Rusiya Federasiyasına zərər verə biləcək məlumatları paylaşmayacağını gözləyir: “Mən həqiqətən ümid edirəm ki, o, buna imkan verməyəcək”.

Bununla belə, yüksək rütbəli Qərb rəsmisi Durovun Fransa hökuməti ilə əməkdaşlıq edəcəyi təqdirdə Rusiyanın təhlükəsizliyinə dəyən ziyanın ciddi ola biləcəyini deyib.

Bundan əlavə, başqa bir Qərb ölkəsinin kəşfiyyat rəsmisi “Telegram”-ın Ukraynadakı döyüş meydanından əlavə, Rusiya kəşfiyyat orqanlarının Avropada təxribat törətməsi üçün vacib olduğunu bildirib. “Rusiya hökumətinin buna reaksiya verdiyi həyəcan səviyyəsinə baxsaq, görünür, onlar həqiqətən də narahatdırlar”, - deyə rəsmi bildirib.