Yer kürəsinin ən qədim orqanizmlərinin qlobal artımının nəticələri barədə xəbərdarlıq edildi

 

Avstraliya, Avstriya və İspaniyadan olan beynəlxalq alimlər qrupu belə qənaətə gəliblər ki, qlobal temperaturun artması Yer kürəsinin ən qədim canlı orqanizmləri olan prokariotların çoxalmasına şərait yarada bilər. Bu, istixana qazlarının emissiyalarını əhəmiyyətli dərəcədə artıracaq.

Tədqiqat "Nature Communications" (NatComms) elmi jurnalında dərc olunub.

Prokariotlar dünya okeanlarındakı həyatın 30%-ni təşkil edən kiçik canlılardır. Onlara eubakteriyalar və arxeobakteriyalar daxildir. Eubakteriyalar təxminən 3.5 milyard il əvvəl təkamül prosesində yaranıb.

Dəniz prokariotları çox sürətlə böyüyərək böyük miqdarda karbon buraxırlar. Hər il bu orqanizmlər təxminən 200 milyard ton karbon istehsal edir ki, bu da indiyə qədər yaşamış bütün insanların sayından iki dəfə çoxdur. Bu güclü emissiyalar fotosintez yolu ilə karbon qazını və günəş işığını enerjiyə çevirən fitoplankton tərəfindən tarazlaşdırılır.

Yeni araşdırmada komanda bütün okeanlar boyunca uzunmüddətli müşahidələr əsasında kompüter modelləri hazırlayıb. Hesablamalar göstərib ki, prokariotlar qlobal istiləşməyə son dərəcə davamlıdırlar.

Okeanların hər bir dərəcə istiləşməsi üçün onların biokütləsi təxminən 1.5% azalacaq. Bu, plankton, balıq və məməlilərin populyasiyalarında proqnozlaşdırılan azalmanın (müvafiq olaraq 3-5%) yarısından da azdır.

Bu o deməkdir ki, gələcək dəniz ekosistemlərində ümumi biokütlə azalacaq və mövcud qida maddələri və enerji daha çox prokariotlara yönəldiləcək, bu da balıqlar və digər heyvanlar arasında qida çatışmazlığına səbəb ola bilər.

Üstəlik, modelləşdirməyə görə, istiləşmənin hər dərəcəsi üçün dünya okeanının 200 metr dərinliyində yaşayan prokariotlar hər il əlavə 800 milyon ton karbon istehsal edəcəklər. Bu, bütün Avropa İttifaqının bir il ərzindəki cari emissiyasına bərabərdir.

Alimlər vurğulayıblar ki, balıq populyasiyasının azalması dünyanın qida təminatı üçün böyük problem yaradır, çünki okeanlar təqribən 3 milyard insan üçün əsas protein mənbəyi olaraq qalır.